Które podmioty lecznicze mogą używać w swojej nazwie zwrotów „kliniczny”, „klinika”, „uniwersytecki”?

Rozdział IV Działu II ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 618 wraz z późn. zm. – zwanej dalej „ustawą”) reguluje działalność leczniczą obejmującą realizację zadań dydaktycznych i badawczych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia. Kluczowa dla ustalenia jakim podmiotom przysługuje prawo do posługiwania się w swojej nazwie określeniami „kliniczny”, „klinika”, czy też „uniwersytecki” jest treść art. 89 tejże ustawy, który stanowi, iż

„1. Podmiot leczniczy utworzony lub prowadzony przez uczelnię medyczną wykonuje działalność leczniczą, o której mowa w art. 3 ust. 1 i 2 pkt 2, oraz jest obowiązany do realizacji zadań polegających na kształceniu przed- i podyplomowym w zawodach medycznych, w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia.

2. Podmiot leczniczy, o którym mowa w ust. 1, jest obowiązany do udostępnienia uczelni medycznej jednostek organizacyjnych niezbędnych do prowadzenia kształcenia przed- i podyplomowego w zawodach medycznych.

3. Podmioty wykonujące działalność leczniczą inne niż określone w ust. 1 mogą udostępniać jednostki organizacyjne niezbędne do prowadzenia działalności, o której mowa w ust. 1.

4. Udostępnienie, o którym mowa w ust. 2 i 3, następuje na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej pomiędzy uczelnią medyczną a podmiotem wykonującym działalność leczniczą, zwanym dalej „udostępniającym”.

5. […]

6. Oznaczenia „klinika” albo „kliniczny” oraz „uniwersytecki” mogą używać wyłącznie udostępniający oraz jednostki organizacyjne udostępnione w trybie ust. 2 i 3.”

Tytułem wstępu należy zaznaczyć, że jeżeli podmiot leczniczy nie jest podmiotem leczniczym utworzonym lub prowadzonym przez uczelnię medyczną, to nie znajdzie do niego zastosowania ust. 1 i ust. 2 w/w przepisu. Różnica pomiędzy podmiotami leczniczymi określonymi w ust. 2, a podmiotami leczniczymi określonymi w ust. 3 sprowadza się do tego, iż podmiot leczniczy, o którym mowa w ust. 2 (a więc utworzony lub prowadzony przez uczelnię medyczną) jest zawsze zobowiązany do udostępnienia uczelni medycznej jednostek organizacyjnych niezbędnych do prowadzenia kształcenia przed i podyplomowego w zawodach medycznych. Natomiast podmiot leczniczy, o którym mowa w ust. 3 (a więc wszystkie pozostałe podmioty wykonujące działalność leczniczą) może (ale nie musi) udostępniać jednostki organizacyjne niezbędne do prowadzenia wskazanej działalności. Zależy to jednak wyłącznie od jego woli w ramach swobody umów. Tylko na marginesie należy zaznaczyć, iż z brzmienia art. 89 ust. 4 ustawy wyraźnie wynika, że udostępnienie następuje na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej pomiędzy uczelnią medyczną, a podmiotem wykonującym działalność leczniczą, co z góry przesądza o zastosowaniu jednej z naczelnych zasad prawa cywilnego, tj. zasady równości stron.

Jak wynika z brzmienia art. 89 ust. 6 ustawy, pojęciem „klinika” albo „kliniczny” oraz „uniwersytecki” mogą posługiwać się wyłącznie udostępniający podmiot leczniczy oraz jednostki organizacyjne udostępniającego podmiotu zarówno w rozumieniu ust. 2 jak i ust. 3. Jeżeli, więc podmiot leczniczy jest utworzony lub założony przez uczelnię medyczną ewentualnie inny podmiot leczniczy podpisał umowę cywilnoprawną o udostępnieniu jednostki (jednostek) organizacyjnej niezbędnej do prowadzenia kształcenia przed i podyplomowego w zawodach medycznych w powiązaniu ze udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia, to podmioty te mogą posługiwać się do oznaczenia swojej nazwy zwrotami „klinika”, „kliniczny” oraz „uniwersytecki”.

r. pr. Paweł Turowski